TÜRKİYE: DİJİTAL BANKALARIN FAALİYET ESASLARI VE SERVİS MODELİ BANKACILIĞI

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ("BDDK") şubesiz faaliyet gösterecek dijital bankalar için yeni düzenleme Resmî Gazete'de yayımlandı. Böylece 1 Ocak itibariyle 1 milyar liralık ödenmiş sermaye başta olmak üzere gerekli şartları yerine getiren fintechler, platformlar, şirketler dijital banka lisansıyla faaliyet gösterebilecek konumda olacaklardır.

BDDK'nın uzun süredir üzerinde yoğunlaştığı "Dijital Bankaların Faaliyet Esasları ile Servis Modeli Bankacılığı Hakkında Yönetmelik" ("Yönetmelik") Resmî Gazete'de yayımlandı. Yönetmeliğin amacı, sadece elektronik bankacılık hizmetleri dağıtım kanalları üzerinden hizmet veren şubesiz bankaların faaliyetlerine ve bankacılık hizmetlerinin finansal teknoloji şirketleri ve diğer işletmelere bir servis modeli olarak sunulabilmesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi olarak gösterildi. Buna göre;

1. Dijital bankalar, bu Yönetmelikte ya da ilgili alt düzenlemelerde aksi belirtilmediği sürece, mevduat ya da katılım bankası olmalarına göre, kredi kuruluşlarının gerçekleştirebileceği tüm faaliyetleri yerine getirebilecekler. Dijital bankalar, Kanun ve ilgili düzenlemeler çerçevesinde kredi kuruluşlarının uymakla yükümlü olduğu tüm mevzuat hükümlerine ilave olarak bu Yönetmelikte yer verilen hükümlere de uymakla yükümlü olacaklardır.

2. Dijital bankaların ödenmiş sermayesi en az 1 milyar Türk Lirası olmalıdır. Bu tutar BDDK tarafından artırılabilir. Gerekli asgari ödenmiş sermayeyi 2 milyar 500 milyon TL'ye çıkaran dijital bankaların başvurusu üzerine BDDK, yeni durumdaki risklerini yönetebileceğine inandığı dijital bankaların operasyonel kısıtlamalarını uygun gördüğü bir geçiş planı çerçevesinde tamamen veya kademeli olarak kaldırabilecektir.

3. Dijital bankalar genel merkezleri dışında fiziki ofis açamazlar ve genel merkezlerini fiziki ofis olarak kullanamazlar. Kuruluş ve işletme lisansı, Türk bankalarının gereklerine uygun olarak geçerlidir. Dijital bankalar sadece finansal tüketici olan müşterilerle ve küçük ve orta ölçekli işletmelerle etkileşime girebilir. Ancak, büyük ölçekli işletmelere döviz kredileri uzatabilir. Yönetmelikte hizmet sürekliliği yüzdesinin %99,8'in altında olamayacağı ve yüzde değerlerini web sitelerinin ana sayfasında paylaşmakla yükümlü olduğu belirtilmiştir.

4. Dijital bankaların bir müşterisine olası teminatsız nakdi krediler, ilgili büyüme ve dijital olarak teyit edilen verilerden elde ettikleri aylık ortalama net gelirlerinin 4 katını, aylık ortalama net gelirlerinin tespit edilememesi halinde ise 10 bin Türk Lirasını geçmeyecektir.

5. BDDK, Yönetmelikte belirtilen oran ve değişikliği değiştirme yetkisine sahip olacaktır. Kurul bu hükümde belirtilen oran ve tutarı değiştirmeye yetkilidir. Gelirle bağlantılı söz konusu tutar kontrolleri, dijital bankanın yalnızca kendi müşterilerine yönelik kullandırdığı krediler için gerçekleştirilir. Dijital bankaların, müşterileri hakkında müşterinin kredi ödeme performansı, varlık ve yükümlülükleri, diğer bankalarca bu kişilere tahsis edilen kredi kartı limiti, ekonomik ve sosyal statüsü, eğitim düzeyi, yaşı ve benzeri ödeme gücünün değerlendirilmesinde etkili olabilecek hususlara ilişkin alacakları beyan ve temin edecekleri belgeler çerçevesinde, objektif kriterlere dayanmak şartıyla kendi gelir tahmin modellerini kullanarak yapacakları değerlendirmeler neticesinde tespit edecekleri gelirler, gelir teyidi niteliği taşır. Söz konusu gelir tespitine dayanak teşkil eden belge ve kayıtların denetime hazır bulundurulması ve dijital bankanın kullandığı gelir tahmin modellerinin bu belge ve kayıtlara göre makul ve tutarlı sonuçlar üretmesi şarttır.

6. Yönetmelik kapsamında hizmet modeli bankacılığına ilişkin hükümler de belirlenmiştir. Buna göre hizmet bankası, hizmet modeli bankacılık hizmetlerini yalnızca yerli arayüz sağlayıcılara ve sadece kendi işletme izinleri çerçevesinde sunabilecektir. Bankalar arayüz sağlayıcı olmayacaktır.

Yönetmelik 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, Türkiye'de yeni bir dönemin finans sektörüne açılmasını sağlayan hizmet modelinin yanı sıra şubesiz dijital bankacılık için geçerli ilkeleri belirlemiştir. Yukarıda belirtilen konularla ilgili herhangi bir sorunuz var ise veya bilgi almak istemeniz halinde lütfen info@guden.av.tr'den iletişime geçebilirsiniz.